यो स्ठल बौद्धनाथ स्तूप को भित्री गर्भगृहमा अद्वितीय रूपमा अवस्थित छ । युनेस्कोको विश्व सम्पदा सूचीमा आवद्ध स्मारक स्थलमा अवस्थित हुनुका नाताले लिच्छवि हाउसको निर्माणमा उपयुक्त वास्तुकला चयनतर्फ विशेष ध्यान दिनु अत्यावश्यक थियो । तदनुरूप नै प्रतिष्ठित अवार्ड-विजेता वास्तुकार क्रिस याओ ले पुरानो स्मारकका परिवेशहरूको झल्को दिनमा कुनै कसर बाँकी राख्नुभएको छैन । त्यसअतिरिक्त फुर्सदको उच्चतम सदुपयोग, सिकाइ आदानप्रदान र आध्यात्मिक संस्कृतिसँगको फराकिलो समागमका लागि आधुनिकताको सान्दर्भिक मिश्रण सहित चित्ताकर्षक थलोको अभाव पूरा गर्ने हेतुका साथ उहाँले यस भव्य भवनको रूपरेखा तयार पार्नुभएको छ । 

वास्तुकारको शब्दमा

“आगन्तुकहरू परम्परागत पसल अगाडिको भवन हुँदै लिच्छवी हाउसमा प्रवेश गर्छन् । यसको भुइँतल्ला स्वागत सत्कारले युक्त खुला क्षेत्र हो जसमा स्वागत कक्ष र सूचना केन्द्र समावेश छ । यसको माथि, ललितकला र शिल्पको ग्यालरीले झकिझकाउ दुई तला बराबरको उचाइ ‌ओगटेको एउटै फाकट देखा पर्छ । स्वागत कक्ष पार गरेपछि एउटा रातो रङको खुला वर्गाकार ट्युब आउँछ जसको लम्बाइ ३३ मिटर छ । यसको अन्त्यमा गान्धार शैलीमा बनेको बुद्ध मूर्ति खडा छ । वर्गाकार ट्युब क्षेत्र पुरानो काठमाडौंबाट नयाँमा रूपान्तरण भएको प्रतीकको रूपमा बनाइएको हो । यसरी आधुनिकतामा मनोरम र अमूर्ततामा न्यूनतम कलाले युक्त वास्तु सुविधाले आगन्तुकहरूलाई बाहिरी संसारबाट एकदमै भिन्न अनुभूति प्रदान गर्दछ । ’cause यो भगवान् बुद्धमा समर्पित एक विशिष्ट स्मारक स्थल हो । अहिलेसम्म वर्णन गरिएको प्रारम्भिक खण्डले सिंगो भवनको बाँकी भागलाई जोड्ने केन्द्रविन्दुको काम पनि गर्दछ।

ट्युबबाट दायाँ घुम्दा “आवासीय” क्षेत्रमा पुगिन्छ जसको भुइँतल्लामा क्याफे र रेस्टुरेन्टले आतिथ्य गर्दछ भने माथिल्लो तलाका तहहरूमा केही अतिथि कोठाहरू छन् । यी कोठाहरू पूर्ण गोपनीयताले युक्त एकान्तबासको सुविधा उपलब्ध गराउने विशेषता सहित डिजाइन गरिएका हुन् । कोठाहरूबाट तीनतले भवनको भुइँदेखि छतसम्मको उचाइमा एकत्रित भित्तेचित्रको भव्यता हेर्दा चाहिँ गोपनीयताका बीच पनि ‘खुलस्त रिट्रिट’ को परिवेश बोध हुन पुग्छ ।

ट्युबबाट बायाँ घुमेर लिच्छवी हाउसको सार्वजनिक स्थान “फोरम” मा पुगिन्छ । यसको भुइँतल्लामा प्रेक्षालय, थिएटर वा प्रवचन हलको रूपमा प्रयुक्त डबली छ जहाँ जमघट, शिक्षण/प्रवचन, चलचित्र प्रदर्शन, गीतसङ्गीतका कार्यक्रम र अन्य प्रदर्शनको क्रममा १०० जनासम्म अटाउँछन् । त्यसको आडैमा रहेको एउटा सिँढीबाट माथिल्ला तलाहरूमा उक्लिएपछि सामूहिक सहकार्य कक्ष, योग स्टुडियो र ध्यान हलमा पुगिन्छ । ध्यान हलबाट आगन्तुकहरूले बौद्धनाथ स्तूपको उत्कृष्ट दर्शनका साथै शहरका मनोरम दृश्यहरू नियाल्न सक्छन् ।”

निर्माण सामग्री

लिच्छवि हाउस निर्माणमा ट्युब बाहेक स्थानीय इँटालाई मुख्य आवरण सामग्रीको रूपमा प्रयोग गरिनेछ । भवनका केही भागहरूमा, प्राकृतिक प्रकाश आवतजावतका लागि इँटा बिछ्याएर भ्यान्टिलेसन बनाउने परम्परागत विधिहरू प्रयोग गरिनेछ । तलमाथि गर्न हल्का तौलको स्टिलका सिँढीहरू र माथिल्ला  तलाहरूमा वारपार गर्नका लागि पुलहरू परिसरभरि नै प्रयोग गरिनेछ । आवास खण्डमा रहने ५ भित्तामा छानिएका सिद्धहस्त कलाकारहरूबाट हातले निर्मित कलाकृतिहरू सिर्जना गरिनेछन् ।